“Hoe kun je nou goed voor jezelf blijven zorgen, terwijl je doet wat je leuk vindt?” Deze vraag stond centraal tijdens ons gesprek met burn-out coach Anne-Sophie. Sinds 2013 is Anne-Sophie werkzaam als verpleegkundige, voornamelijk in de geestelijke gezondheidszorg. Hierbij is ze op dit moment verpleegkundig specialist in opleiding. “Het praten met mensen, een verbinding maken met ze, het helpen in het omgaan met de gevolgen van hun ziekte; het is bijzonder om daar een deel van uit te mogen maken.” Naast haar werk als zzp-verpleegkundige geeft ze cursussen en creëert ze podcasts. Op de Dag van de Arbeid, gaan we met haar in gesprek.
Hoe ben je in de geestelijke gezondheidszorg terecht gekomen?
In 2019 is Anne-Sophie op projectbasis gaan werken als zzp-verpleegkundige. Ze wilde andere sectoren binnen de zorg ontdekken. “Is het overal zo druk? Vind ik nog andere dingen leuk? Onderwijs vind ik ook heel interessant, maar ook publieke gezondheidszorg. Mijn interesse is gewoon heel breed. Daarom vond ik het prettig om bij verschillende werkgebieden rond te kijken om te onderzoeken wat het beste bij mij past. Uiteindelijk werd ik toch het meest blij van mijn werk in de ggz, dus keerde ik daar weer terug. Daarnaast begon ik ook andere zorgprofessionals en hulpverleners te coachen.”
Tegen welke maatschappelijke problemen loop je aan in je werk?
“De hoge werkdruk in de zorg is geen nieuw fenomeen. Dit komt onder andere door grote personeelstekorten en de dubbele vergrijzing, welke inhoudt dat het aandeel van ouderen in Nederland en de gemiddelde leeftijd beide groeien. Dit zorgt ervoor dat de zorg minder aantrekkelijk wordt en er mensen uitvallen.” De meeste studies tonen aan dat maar liefst één op de vijf zorgprofessionals te maken krijgt met burn-outklachten, zoals moeheid, prikkelbaarheid en slaapproblemen.
Waarom ben je begonnen als anti-burnout coach?
“Ik gaf mensen in mijn omgeving tips over dingen die ik zelf niet eens deed. Ik vertelde bijvoorbeeld wel tegen collega’s dat ze duidelijk hun grenzen aan moeten geven en het oké is om eens ‘nee’ te zeggen, maar zelf deed ik dit niet. Het is niet de bedoeling dat je je eigen grenzen negeert, omdat je beroepsmatig voor anderen zorgt.” Volgens Anne-Sophie lopen meer zorgcollega’s tegen dezelfde problemen aan. “We halen allemaal voldoening uit het helpen van anderen. Hierbij hebben we de neiging om onszelf een beetje weg te cijferen. Als coach ben ik mij volledig gaan richten op de vraag hoe je het beste kan blijven functioneren als zorgmedewerker zonder jezelf te verwaarlozen.”
Wat bied je als burn-out coach aan?
Anne-Sophie biedt zorginstellingen cursussen aan met betrekking tot burn-out preventie. “Ik geef mensen direct tools en inzichten mee waar ze zelf mee aan de slag kunnen.” Daarnaast heeft ze sinds 2020 een podcast met een vriendin, die ook werkzaam is in de ggz. Hun doel hierbij is om het stigma op de psychiatrie te doorbreken. “We bespreken wat we meemaken in onze dagelijkse werkzaamheden, omdat dit vaak onbesproken onderwerpen zijn. Bijvoorbeeld iemand die heel erg in de war is, mensen die zichzelf beschadigen, grensoverschrijdend gedrag. Ook bespreken we wat wij op zzp-basis allemaal doen en wat voor projecten we hebben gedaan. Het laatste seizoen is vooral gewijd aan paniek en hoe je hierbij moet handelen. Natuurlijk komen ook onderwerpen als stress en burn-out klachten aan bod.”
Tot wie richt jij je?
“Ik richt me niet per se tot mijn directe collega’s, maar tot collega’s in de breedste zin van het woord. Ik wil zo veel mogelijk zorgprofessionals en hulpverleners van alle sectoren helpen en inspireren. Dit kan ook laagdrempelig online, aangezien face-to-face soms confronterend kan zijn, vanwege eventuele schaamtegevoelens. Mijn klanten benaderen mij online via bijvoorbeeld mijn Instagramaccount. Ook heb ik door mijn werk een eigen netwerk opgebouwd.”
Hoe ga je zelf met stressvolle werksituaties om?
“Ik realiseer me dat de huidige situatie, met betrekking tot werkdruk en personeelstekort, niet op korte termijn drastisch zal veranderen. Het is belangrijk om te accepteren dat het nu eenmaal zo is.” Wat Anne-Sophie helpt, is om iets te kiezen wat ze heel erg leuk vindt om te doen, zoals het voeren van gesprekken met patiënten. “Veel leren en diepgaande gesprekken met patiënten geven mij veel energie. Anderzijds horen administratieve taken er ook bij, maar zolang ik energie haal uit mijn dagelijkse taken, is het echt te doen. Daarnaast is het ook belangrijk om op het einde van je werkdag je werk ook echt af te sluiten.”
Wat wil je meegeven aan andere zorgverleners in het algemeen?
“De ene dag gaat het beter dan de andere. Je moet onthouden dat het geen sprintje is wat je trekt. Het is een marathon waarbij je je energie moet verdelen om het vol te kunnen houden. Als je jezelf teveel uitput, ben je niet meer in staat om voor anderen te zorgen. Ik wil niet dat mensen helemaal leeglopen en gefrustreerd raken door hun werk. Ik wil juist dat ze er energie van krijgen. Die positieve beleving is echt iets wat de werkcultuur in de zorg nodig heeft.” Dit past goed bij de visie van TeamTelefoon. Net als Anne-Sophie, proberen ook wij zorgprofessionals te ondersteunen waar mogelijk. Onze app zorgt ervoor dat je alleen gebeld kan worden op momenten dat jij als ‘bereikbaar’ of ‘achterwacht’ staat ingepland. Wanneer jouw dienst is afgelopen, worden telefoontjes automatisch doorgeschakeld naar een ander teamlid of de gemeenschappelijke voicemail. Zo behoud jij zelf de controle.
Ben of ken jij iemand met burn-out verschijnselen? Heb jij interesse in een preventiecursus of wil je simpelweg meer informatie? Neem een kijk op de website van Anne-Sophie of volg haar op Instagram.
