Steeds meer onderzoek wijst uit dat de natuur en beweging een positief effect hebben op onze mentale en fysieke gezondheid. Een groene omgeving werkt rustgevend, vermindert stress en stimuleert het concentratievermogen. Dit is belangrijk in onze samenleving, waarin we continu prestatiedruk ervaren en het aantal mensen met burn-out en psychische klachten structureel toeneemt. Volgens wandelcoach Inge Loman bestaat er een preventieve maatregel om deze ontwikkeling af te remmen: door met elkaar in gesprek gaan, buiten, in beweging.
Wat doe je nu voor werk?
“Ik heb jaren als verpleegkundige gewerkt in binnen- en buitenland. Toch merkte ik dat het voor mij op den duur lastig werd om dit werk te combineren met een druk gezinsleven. Momenteel zet ik me als projectleider voor Zorg Dichterbij dagelijks in om zorg beter en efficiënter te maken. Ik wil graag in de zorg blijven werken, maar dan op een manier die beter bij mij past. Coaching heb ik altijd leuk gevonden. Ik besloot om dat verder te onderzoeken.”
Hoe ben je op het idee gekomen om wandelcoach te worden?
“Ik wil mensen letterlijk in beweging brengen. Daar leent wandelen in de natuur zich uitstekend voor. Als je erover nadenkt, zijn er ook heel veel uitdrukkingen die te maken hebben met bewegen en wandelen: je loopt ergens tegenaan, je staat ergens bij stil, je bent je weg aan het zoeken, je bewandelt een pad. In mijn beleving is het dan eigenlijk heel tegenstrijdig om dit soort onderwerpen te bespreken, terwijl je recht tegenover elkaar zit in een kleine ruimte. Er ontstaat dan een soort patiënt-dokter situatie, terwijl degene tegenover je niet ziek is. Dat voelt voor mij heel onnatuurlijk. Toen ik erachter kwam dat er zoiets als wandelcoaching bestaat, wist ik dat dit precies was wat ik zocht.”
Wanneer kwam je erachter dat je coach wilde worden?
“Tijdens mijn opleiding tot wandelcoach heb ik geleerd dat mijn opgedane kennis en ervaring als verpleegkundige goed van pas kwam. Ik had al geleerd hoe ik individuele zorgplannen moest opstellen en had al veel ervaring opgedaan met het inschatten van persoonlijke situaties en het aangaan van gesprekken daarover. Dat kan ik heel goed inzetten bij mijn nieuwe baan. Momenteel combineer ik dit nog met mijn werk als projectleider, maar binnenkort ga ik fulltime aan de slag als coach.”
Hoe ziet een sessie eruit?
“Ik ontvang mijn gasten altijd in mijn groene kantoor: een camper in de buurt van de Lage Vuursche. Daar drinken we een kopje koffie of thee om kennis te maken.” Vervolgens gaan ze lekker naar buiten, het bos in. “We zijn het gaandeweg verleerd om stil te staan en ons te verwonderen. Daarom begin ik mijn sessies altijd met een kort mindfulness moment waarin ik de nadruk leg op de verschillende zintuigen. Wat zie, ruik en hoor je?”
Heb je een bepaalde route?
“Nee, ik laat de ander zelf zijn of haar eigen pad uitstippelen: letterlijk en figuurlijk. We gaan in gesprek of we doen een oefening. Ik doe soms single sessies, dat is één sessie over een specifiek onderwerp. Soms zijn er ook trajecten die langer duren. Dat kan zijn omdat de coachee het prettig vindt om vaker af te spreken, of omdat het een probleem betreft wat iets meer tijd kost om uit te pluizen.”
Wat valt je het meeste op tijdens gesprekken met zorgmedewerkers?
“Wanneer je in de natuur bent, neem je vrijwel automatisch het ritme van de omgeving aan. Ik merk dat mensen vanzelf vertragen: van snel lopen tot letterlijk stilstaan. Ontspannen en in het moment aanwezig zijn gaat meer vanzelf, moeiteloos.” Tijdens de gesprekken blijkt toch dat zorgverleners vaak niet de tijd nemen om op adem te komen.
Waar merk je dat aan?
“Zorgmedewerkers werken vaak in een onnatuurlijke, gehaaste omgeving, zoals een ziekenhuis. Er is weinig tijd om pauze te nemen, op te laden of letterlijk even stil te staan. Ze zijn daarnaast gewend de hele dag door te rennen en vliegen. Ze zijn altijd bezig met het zorgen voor een ander en cijferen zichzelf daarbij vaak weg. Daarnaast vinden ze het vaak moeilijk om zich kwetsbaar op te stellen tegenover hun collega’s. Door het hoge personeelstekort hebben ze vaak het gevoel dat ze altijd maar sterk moeten zijn en ‘aan’ moeten staan voor een ander. Dat houdt niemand eeuwig vol.”
Welke rol speelt digitalisering hierin?
“De opkomst van technologie biedt natuurlijk veel voordelen, zeker in de zorg. Neem TeamTelefoon als voorbeeld. De app vervangt de fysieke doorgeeftelefoon en bespaart zorgmedewerkers enorm veel tijd.” Toch hebben al die technologische ontwikkelingen ook een keerzijde. Volgens Inge is onbewust gebruik van de smartphone tegenwoordig een van de grootste boosdoeners die mensen weerhoudt van echt ontspannen.
Kan je dat uitleggen?
“Waar Google en Microsoft in hun beleid hebben opgenomen dat je na 17:00 niet meer mag e-mailen, zijn veel zorgverleners bijvoorbeeld via de afdeling WhatsApp groep altijd in contact met hun werk.” Inge noemt een voorbeeld uit de tijd dat zij werkte als verpleegkundige. “Destijds was ik onder andere verantwoordelijk voor het korte termijn rooster. Wanneer een collega zich ziek meldde, was het natuurlijk de makkelijkste manier om even een berichtje te sturen in de WhatsApp groep om te vragen of iemand een dienst kon invallen. Binnen vijf minuten meldde zich dan meestal wel een collega en was het probleem opgelost. Hierdoor kon ik weer snel door met mijn andere taken. Ik heb me echter nooit gerealiseerd wat een druk dit teweeg kan brengen bij sommigen.”
Hoe komt dat?
“Het brein is van oudsher geprogrammeerd om dreigend gevaar te herkennen en signalen te geven aan het lichaam, zodat je snel kunt reageren. Dit kwam eeuwenlang goed van pas bij het jagen of wegrennen voor gevaarlijke dieren. Tegenwoordig hoeven we hier niet meer bang voor te zijn.” Toch zorgt zo’n WhatsApp berichtje volgens Inge voor een vergelijkbare stressreactie. “Zorgverleners zijn vaak heel betrokken, betrouwbaar en offeren hun persoonlijke leven op voor de patiënten. Zij krijgen onbewust telkens een adrenalinestoot wanneer er een oproep van het werk binnenkomt over een openstaande dienst. Soms voelen ze zich schuldig als ze niet snel reageren, laat staan als ze niet hun agenda leegmaken om bij te springen. De druk van het personeelstekort doet daar nog een schepje bovenop. Dit maakt het nog ingewikkelder.”
Hoe pak jij dat aan tijdens je werk?
“Als coach is het mijn uitdaging om zorgverleners zelf vraagtekens te laten zetten bij hun gedrag, zeker in combinatie met de klachten of problemen die zij ervaren. Ik kan hen helpen in te zien wat een gezonde manier is om met stressvolle situaties om te gaan. Op welk moment en hoe je je grenzen kunt bewaken en aangeven. Soms oefenen we dit bijvoorbeeld door middel van rollenspellen.” Ook biedt Inge ondersteuning bij het uitzoeken van een volgende stap wanneer zorgverleners niet meer op hun plek zitten in hun huidige baan. “Ik help met het uitpluizen waar ze naar op zoek zijn, welke normen en waarden belangrijk zijn en welke stappen ze kunnen nemen om een baan te vinden die daar beter bij past. Soms is het resultaat dat ze hetzelfde werk kunnen blijven doen, maar in een andere vorm. Of dat er een betere balans gezocht moet worden tussen de werk- en thuissituatie.”
De rust in jezelf kun je natuurlijk vinden door zelf de stilte op te zoeken, door naar een plek te gaan waar geen afleidingen zijn en waar je alleen met jezelf bent, zoals het strand, bos of een ander natuurgebied. Vind jij het fijn om dit met iemand samen te doen? Neem dan contact op met Inge via haar website.
