Skip to main content
BlogNieuws

Mag je cliënten beperken in hun vrijheid?

In 1988 verscheen er een foto in de krant die heel Nederland op z’n kop deed staan. In een zorginstelling in Assen werd een vrouw naakt vastgeketend aan een muur. Dagelijks. Haar verzorgers wilden zo voorkomen dat zij hen aan zou vallen.

De verzorgers van deze vrouw hebben de vrijheid van hun cliënt volledig beperkt – en dat kan natuurlijk niet. Sinds het verschijnen van de foto zijn er een hele hoop maatregelen genomen om zulke schrijnende gevallen te voorkomen. Hebben deze maatregelen effect gehad? Ja, volgens promovendus Schippers en oud-politicus Boris van der Ham wel. Maar we zijn er nog niet. In het programma Spraakmakers op Radio 1 bespraken de twee dit onderwerp met betrekking tot de Nederlandse gezondheidszorg.

Schippers beschreef vooral het onderzoek dat zij gedaan heeft in verschillende verzorgingstehuizen. Er werd gevraagd aan de medewerkers of zij elke gehanteerde vorm van vrijheidsbeperking wilden registreren. Werkte dit? Niet altijd. Soms zijn zorgmedewerkers zich er namelijk niet bewust van dat ze de vrijheid van cliënten beperken.

Wanneer is iets vrijheidsbeperkend?

Het onderzoek zette de mensen aan het denken. Want elke maatregel waar een cliënt zich tegen verzet is vrijheidsbeperkend, en dat besef daalt nu steeds meer in.

En dus ook voor Van der Ham. Hij vindt het tijd voor de volgende stap. Zorgverleners moeten nadenken over alternatieven en stilstaan bij de oorzaak. Als iemand regelmatig onhandelbaar gedrag vertoont, moet je je afvragen waarom. Waarom doet iemand zo? Wat er is nou écht aan de hand? Met het antwoord op die vragen kan een passende oplossing gevonden worden, zonder dat daarbij het zelfbeschikkingsrecht van de cliënt wordt geschonden. Met deze oplossing voorkom je risicovol gedrag en verlaag je tegelijkertijd jouw eigen werkdruk.

Als laatste bespreken Schippers en Van der Ham nog de nieuwe Wet zorg en dwang (Wzd), die de vrijheidsbeperking nóg meer terug moet gaan dringen. De Wzd zal in 2020 ingevoerd worden, maar daar moeten nog wel wat aanpassingen in gemaakt worden. Verbetering is dus onderweg.

Benieuwd naar het hele verhaal? Kijk hier de volledige uitzending terug.

 

Meer weten over TeamTelefoon? Bekijk dan onze productpagina.

Geïnteresseerd in meer van zulke artikelen? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief.